ARTIS is uitgegroeid tot een inspirerende plek middenin de stad, waar natuureducatie en -beleving hand in hand gaan. Zo’n plek is juist nu urgenter dan ooit. Want natuur raakt ons allemaal. Maar we vragen steeds meer van haar dan ze kan geven.

Hoe langer die onbalans standhoudt, hoe groter de impact op de gezondheid van mens, dier en plant. Daarom is het essentieel om onze band met natuur te versterken. Deze visie drijft ons dagelijks, niet alleen als ideaal, maar als een oproep tot gezamenlijke actie voor een leefbare aarde, voor de generaties van nu én de toekomst.

Daarbij is kennis de sleutel tot verandering. Bij ARTIS geloven we in de kracht van educatie. In het Park, Micropia en het Groote Museum ontdek je hoe al het leven – groot of klein – met elkaar verbonden is. We willen onze bezoekers niet alleen laten leren van natuur, maar hen ook inspireren om deze kennis toe te passen en mee te bouwen aan een duurzame toekomst.

Daarom nodigt ARTIS bezoekers, wetenschappers en natuurbeschermers uit om samen met ons de wereld een beetje beter te maken. Of je nu meedoet aan onze educatieprogramma’s, bijdraagt aan natuurbehoudprojecten, geïnspireerd wordt door onze duurzame bedrijfsvoering of vrijwilligerswerk doet: iedereen kan bijdragen. We willen iedereen inspireren om verantwoordelijkheid te nemen voor de wereld om ons heen.

Achterin het park, aan de Entrepotdokzijde, is ARTIS voornemens om binnen bestemmingsplan een nieuw dienstengebouw te ontwikkelen. Hierin komen installaties voor een warmte-koudeopslag (WKO), zodat alle circa 65 gebouwen in ARTIS van het gas af kunnen. Dit past binnen de ambitie om in 2030 klimaatpositief te zijn. In het dienstengebouw komen ook quarantaineruimtes voor dieren, ruimte voor logistiek en opslag en facilitaire ruimtes.  Zo kan ARTIS gebouwen met facilitaire functies, die nu midden in het park staan, herbestemmen en publiekelijk toegankelijk maken en gebruiken om ruimte te geven aan dieren en planten of de erfgoed- en kunstcollecties. We zijn van plan om de aanvraag Omgevingsvergunning in te dienen in februari 2025.

• 28 januari 2025: Presentatie definitief ontwerp Dienstengebouw
• 1 februari 2025: Indienen Omgevingsvergunning voor dienstengebouw

Het huidige parkeerterrein is een groot stuk asfalt midden in de stad. Dat is zonde, geeft hittestress en zorgt ervoor dat water niet kan worden geabsorbeerd. Daarom willen we het parkeerterrein herstructureren en een deel ervan bij het park betrekken om meer ruimte voor de dieren te creëren, zoals o.a. het vergroten van het olifantenverblijf. We willen naar mogelijkheden kijken om het parkeerterrein groener, efficiënter en gebruiksvriendelijker te maken. En zo ook historische zichtlijnen herstellen.

• Eerste/tweede kwartaal 2025: in gesprek met de buurt. Meer informatie volgt.

Met het de herinrichting van het entreegebied (de huidige winkel, kassa’s, entreeplein en ARTIS-Planetarium) wil ARTIS zich presenteren als modern natuurinstituut. Met respect naar het verleden zal het ontwerp een vanzelfsprekende nieuwe stap naar de toekomst zetten. Bij de ontwikkeling van dit entreegebied houden we er rekening mee dat de nieuwbouw zich goed verhoudt tot de bestaande gebouwen. Zowel in ARTIS zelf, als aan de overkant van de Plantage Kerklaan. We willen de verbondenheid met de stad vergroten. We hebben de ambitie om daarbij meer rust op de Plantage Kerklaan te brengen, met meer inkijk in het Park vanaf de straatzijde. Het nieuwe entreegebied kan bezoekersstromen makkelijker wegtrekken van de Plantage Kerklaan en zorgt ervoor dat de fietsdrukte wordt ingeperkt. Met de vernieuwing van het Planetariumgebouw en bijbehorende expositieruimte willen we de grootste structuur van de natuur beter belichten en de rol van ARTIS in natuureducatie verder bestendigen.

• Derde/vierde kwartaal 2025: in gesprek over met de buurt. Meer informatie volgt.

• 25 november 2024 – Vraag- en antwoordsessie Ruimtelijk Masterplan en drie deelgebieden
  Tijdens deze burenavond gingen we in op de vragen en misverstanden die zijn ontstaan over de ambities in ons Ruimtelijk Masterplan en de deelgebieden. We gaven ook een toelichting op het vervolg en de planning voor de deelgebieden.
  • Verslag
  • Presentatie
  • Uitnodiging
• 10 september 2024 – Gespreksavond buurtbewoners
  Een interactieve avond waarbij ARTIS-buren ideeën, vragen en zorgen deelden over de ambities van ARTIS en de drie deelgebieden.
  Notulen 10 september
• 9 juli 2024 – Informatieavond buurtbewoners
  Deze avond zoomden we in op de toekomstambities, de ruimtelijke ontwikkelingen die ARTIS wil doorlopen en het historisch perspectief wat hieraan ten grondslag ligt.
• 30 mei 2024 – Burenwandeling
  ARTIS- medewerkers, waaronder management team en pubieksmedewerkers, maken een wandeling door de buurt om met buurtbewoners een eerste gesprek te voeren over de ambities van ARTIS en om hen uit te nodigen aanwezig te zijn bij de burenavond in juli – hiervoor werd later huis-aan-huis een uitnodiging verspreid.

• Waarom heeft ARTIS deze plannen? Wat ligt er aan ten grondslag?
  ARTIS heeft als missie om onze band met natuur te versterken, voor een leefbare toekomst voor iedereen. Dit vanuit het idee, waar je van houdt daar wil je voor zorgen. Hier, op deze inspirerende plek middenin de stad, gaan natuureducatie en -beleving hand in hand.
  
  En ARTIS blijft in beweging. Al 186 jaar. We zoeken voortdurend naar nieuwe manieren om onze band met natuur te versterken. We bouwen aan een toekomst waar alle ervaringen in ARTIS, van het Park tot het Planetarium en van het Groote Museum tot Micropia, elkaar verdiepen en één geheel vormen. We streven ernaar om een leidende rol te spelen in natuureducatie, zowel in Nederland als wereldwijd. Door gezamenlijk te ervaren, te leren en te handelen, maken we het verschil voor de wereld van vandaag en morgen. Daarom versterkt ARTIS onze band met natuur, gedreven door de dringende missie om samen een leefbare toekomst voor onze planeet te creëren. Alle plannen die ARTIS heeft zijn ingegeven vanuit onze missie.
• Waarom wil ARTIS groeien naar 2 miljoen bezoekers? 
  2030 was slechts ‘een stip op de horizon’ wat betreft deze groeiambitie. Het doel van 2 miljoen in 2030 hebben we al na de coronaperiode losgelaten. Ja, we willen meer mensen bereiken en ARTIS toegankelijk maken voor alle Amsterdammers en bezoekers uit Groot Amsterdam. De groei willen we met name halen uit educatief bezoek en mensen met een kleine beurs, die nu minder snel hun weg vinden naar ARTIS. Daarbij is het belangrijk om te benadrukken dat we de groei willen realiseren op momenten waarop het nu niet druk is, de daluren. En die zijn er voldoende! Ook wij willen geen verkeersinfarcten in de buurt en te drukke dagen waardoor de bezoekersbeleving achteruit gaat. Daarnaast willen we onder de aandacht brengen dat ARTIS een stichting is. Onze groeiambitie is niet ingegeven vanuit commercieel oogpunt. Maar vanuit onze missie om mensen in verbinding te brengen met natuur.
• Staan de plannen zoals beschreven in het Ruimtelijk Masterplan vast?
  Nee, dit is een levend document dat dateert uit (pre-corona) 2019.  In het Ruimtelijke Masterplan schetsten we de ambities die ARTIS als fysieke plek wil doormaken.
• Er staat in het masterplan een steiger ingetekend bij de t.h.v. de Nijlpaardenbrug. Gaat deze er ook komen?
  Nee, er komt geen aanlegsteiger.

• Wat zijn de plannen / toekomstige ontwikkelingen waarover ARTIS in gesprek is met de buurt?
  Het gaat om drie deelgebieden: (1) De realisatie van een dienstengebouw waar onder meer WKO techniek in komt, (2) het vernieuwen van het entreegebied inclusief Planetarium, kassa en winkel, en (3) het betrekken van een deel van het parkeerterrein bij ARTIS-Park waarvoor er meer ruimte voor de dieren komt. Hiervoor moet het parkeerterrein opnieuw ingericht worden.
• Op welke manier kan de buurt inspraak hebben op de plannen van ARTIS?
  Dat is per deelgebied verschillend. Voor het dienstengebouw geldt dat de buurt kan meedenken over de verschijningsvorm. Hiermee bedoelen we de buitenkant van het gebouw. Wat betreft de locatie, volume, de hoogte of lengte is er geen inspraak mogelijk. ARTIS neemt hierbij natuurlijk wel het bestemmingplan als uitgangspunt. Het huidige ontwerp valt hier dan ook binnen. Voor het entreegebied en de herinrichting van het parkeerterrein komt begin 2025 een participatieplan. Hierin staat duidelijk omschreven wat de uitgangspunten en kaders zijn (denk aan parkeercapaciteit, duurzaamheid, budget) en waar de buurt over mee kan denken.

• Waarom wil ARTIS het dienstengebouw realiseren?
  Dat heeft meerdere redenen. De belangrijkste is dat ARTIS klimaatpositief wil worden. De ambitie is om dat in 2030 te realiseren. Daarom willen we onder meer van het gas af en bouwen we een Warmte en Koude Opslag, ofwel WKO. Dit stelt ons in staat om warmte uit de grond en de omliggende grachten te onttrekken en op te slaan om hiermee de gebouwen in ARTIS te verwarmen. Daarnaast wil ARTIS gebouwen met facilitaire functies, die nu midden in het park staan, herbestemmen en publiekelijk toegankelijk maken en gebruiken om ruimte te geven aan dieren en planten of de erfgoed- en kunstcollecties. 
• Wat komt er allemaal in het dienstengebouw?
  In het Dienstengebouw is ruimte voor (verdeling bij benadering):
  – WKO techniek (ca. 30%)
  – Quarantaineruimtes voor nieuwe en vertrekkende of zieke dieren (ca. 25%)
  – Logistiek en opslag (ca. 15%)
  – Personeel ondersteunende functies zoals douches, kleedruimtes en kantineruimte (ca. 30%)
  – In het Dienstengebouw komen géén kantoren
• Kan het gebouw lager?
  Het volume is noodzakelijk om alle benodigde functies te huisvesten. In het aangepaste ontwerp is het dienstencentrum 1 meter lager (nu 14 meter). Lager kan helaas niet.
• Past het dienstengebouw binnen het bestemmingsplan?
  Ja, het dienstengebouw past binnen het bestemmingsplan.

• Hoe gaat het parkeerterrein eruitzien met de nieuwe plannen?
  Deze plannen zijn nog niet vastomlijnd. Onze ambities wel. Het huidige parkeerterrein is een groot stuk asfalt midden in de stad. Dat is zonde, geeft hittestress en zorgt ervoor dat water niet kan worden geabsorbeerd. Daarom willen we het parkeerterrein herstructureren en een deel ervan bij het park betrekken om meer ruimte voor de dieren te creëren, zoals o.a. het vergroten van het olifantenverblijf. We willen naar mogelijkheden kijken om het parkeerterrein groener, efficiënter en gebruiksvriendelijker te maken. En zo ook historische zichtlijnen herstellen. 
• Hoe hoog wordt het parkeergebouw?
  Dat is nog niet bekend. 
• Waarom maken jullie geen ondergrondse garage? Dat staat in het bestemmingsplan.
  Dat klopt, maar dat willen we niet om meerdere redenen. Het is niet bekend wat er in de toekomst gebeurt met het autoverkeer in de stad/ dit stadsdeel. Met een ondergrondse parkeergarage ben je niet flexibel. Een parkeergebouw bovengronds kun je in de toekomst anders inzetten of afschalen. Ook is ondergronds bouwen heel erg duur en niet flexibel in functies.
• Willen jullie meer parkeerplaatsen, om de groei aan bezoekers mogelijk te maken?
  Nee, het aantal parkeerplaatsen blijft ongeveer gelijk.
• Heeft deze ontwikkeling gevolgen voor het Mahatma Gandhi plantsoen?        
  Dat is nog onduidelijk, maar het doel is om het  Mahatma Gandhi plantsoen te handhaven.

• Wat zijn de plannen voor het entreegebied?
  Met het de herinrichting van het entreegebied (de huidige winkel, kassa’s, entreeplein en ARTIS-Planetarium) wil ARTIS zich presenteren als modern natuurinstituut. Met respect naar het verleden zal het ontwerp een vanzelfsprekende nieuwe stap naar de toekomst zetten. Bij de ontwikkeling van dit entreegebied houden we er rekening mee dat de nieuwbouw zich goed verhoudt tot de bestaande gebouwen. Zowel in ARTIS zelf, als aan de overkant van de Plantage Kerklaan. We willen de verbondenheid met de stad vergroten. We hebben de ambitie om daarbij meer rust op de Plantage Kerklaan te brengen, met meer inkijk in het Park vanaf de straatzijde. Het nieuwe entreegebied kan bezoekersstromen makkelijker wegtrekken van de Plantage Kerklaan en zorgt ervoor dat de fietsdrukte wordt ingeperkt. Met de vernieuwing van het Planetariumgebouw en bijbehorende expositieruimte willen we de grootste structuur van de natuur beter belichten en de rol van ARTIS in natuureducatie verder bestendigen.